35 دانشگاه ایرانی در نظام رتبه بندی جهان اسلام حضور یافتند - مجله گیتی رو

به گزارش گروه دانشگاه خبرنگاران، محمدجواد دهقانی، سرپرست پایگاه استنادی علوم دنیا اسلام ISC گفت: رهبر معظم انقلاب در دیدار ماه رمضان سال 98 با دانشگاهیان بر ضرورت ارزیابی و رتبه ­بندی دانشگاه ­ها صحبت فرموده و بر تعیین معیارها، شاخص ­ها و نیز مزیت ­های لازم برای رتبه ­بندی به منظور ارتقاء کیفی دانشگاه­ ها و ایجاد رقابت مثبت تاکید کردند.

دهقانی افزود: پایگاه استنادی علوم دنیا اسلام ISC از چند سال پیش با ابلاغ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با تشکیل گروه پژوهشی رتبه ­بندی، عملاً ارزیابی و رتبه بندی دانشگاه ­ها و مؤسسات پژوهشی کشور را با شاخص ها و معیار های مصوب انجام داده و بعد از گذشت چندین سال متوالی عملاً در سطح ملی به یک مرجع در این حوزه تبدیل شده است.

سرپرست پایگاه استنادی علوم دنیا اسلام ادامه داد: هر ساله گزارش رتبه ­بندی دانشگاه ­ها و مؤسسات پژوهشی کشور از طریق وبگاه پایگاه استنادی علوم دنیا اسلام، رسانه های گروهی و نیز در قالب یک کتابچه رسمی به رؤسا و مدیران دانشگاه ها و مراکز پژوهشی کشور و جامعه علمی کشور، اطلاع رسانی می­ شود.

وی اظهار کرد: با توجه به تأکیدات رهبر معظم انقلاب مبنی بر رصد و پایش کشور هایی که نیت ما پیشی دریافت علمی از آنهاست و نیز به ­منظور مقایسه حرکت علمی و عملکرد دانشگاه­ های کشور در سطح بین ­المللی و با توجه به تجارب ارزشمند گروه رتبه ­بندی ISC در رتبه ­بندی دانشگاه­ ها در سطح ملی، از سال گذشته رتبه ­بندی جدید بین ­المللی تحت عنوان رتبه ­بندی دنیای ISC یا ISC World University Rankings با تصویب شورای راهبری ISC و تأکید وزیر علوم به عنوان رئیس شورا، در دستور کار قرار گرفت. یکی از مهم­ترین دستاورد های ورود به رتبه­ بندی دنیای ایجاد یک پایگاه داده از جزئیات کامل اطلاعات علمی و پژوهشی کشور ها و دانشگاه ­های تراز اول دنیا و امکان برنامه ­ریزی و تهیه نقشه راه به ­منظور دستیابی به اهداف و چشم انداز کشور و نیز دانشگاه ­های کشور در سطح بین­ المللی است.

دهقانی شرح داد: یکی از اولویت­ ها و توصیه ­های برنامه 10 ساله کشور های اسلامی مصوب اجلاس آستانه - قزاقستان در سال 2017 حضور 50 دانشگاه کشور های اسلامی در رتبه­ های زیر 500 در نظام ­های رتبه ­بندی بین ­المللی است، بر همین اساس و نیز با توجه به مأموریت ISC مبنی بر پایش و رصد جایگاه دانشگاه ­های دنیا اسلام، برنامه رتبه ­بندی دانشگاه­ های دنیا اسلام ISC Islamic World University Rankings پس از تعیین معیار ها و شاخص ­ها در دستور کار قرار گرفته و عملیاتی شد.

سرپرست ISC بیان نمود: رتبه­ بندی دانشگاه­ های دنیا اسلام ISC می تواند با نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاه ها بر اساس هر معیار، جایگاه هر دانشگاه را در بین کشور های اسلامی نشان دهد و اساس هدف گذاری و سیاست گذاری دانشگاه ها قرار گیرد.

دهقانی تاکید کرد: پایگاه استنادی علوم دنیا اسلام ISC به منظور رتبه بندی دانشگاه های دنیا اسلام در معیار های خود، مهم ترین مأموریت دانشگاه ها که شامل، پژوهش با وزن 60 درصد، نوآوری با وزن 15 درصد، آموزش با وزن 10 درصد و فعالیت های بین المللی با وزن 15 درصد در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاه های کشور های اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می دهد. در رتبه ­بندی دانشگاه ­های دنیا اسلام ISC، دانشگاه هایی مورد بررسی قرار می گیرند که حداقل 800 مدرک در سال های 2016-2014 در پایگاه وب آو ساینس WOS به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبه بندی از پایگاه های اطلاعاتی بین المللی USPTO، WOS، Incite گردآوری شده است.

وی ادامه داد: معیار پژوهش شامل پنج شاخص حجم پژوهش، تعداد استناد به مقالات و تأثیر استنادی نرمال شده، تأثیر استنادی نسبت به کل دنیا و تعداد مقالاتی است که در نشریات برتر به چاپ رسیده اند. بازه زمانی سه ساله 2016-2014 در این شاخص ها از جمله تعداد کل انتشارات هر دانشگاه در بازه زمانی سه ساله، تعداد کل استنادات به مقالات منتشر شده، تأثیر استنادی نرمال شده، تأثیر استنادی نسبت به کل دنیا، تعداد مقالات با کیفیت دانشگاه نشریات Q. 1، مجلات نیچر، ساینس و فهرست نشریات نیچر ایندکس است.

سرپرست ISC گفت: از میان دانشگاه ­های 57 کشور اسلامی، در مجموع 187 دانشگاه از 22 کشور در این نظام رتبه­ بندی حضور دارند و 10 دانشگاه برتر حاضر در این رتبه­ بندی از کشور های عربستان، ترکیه، ایران و مصر بوده و کشور عربستان با 4 دانشگاه، ترکیه با 3 دانشگاه، ایران، مالزی، مصر هرکدام با یک دانشگاه در میان 10 دانشگاه برتر دنیا اسلام قرار گرفته ­اند.

دهقانی افزود: بیشترین تعداد حضور دانشگاه ­ها متعلق به کشور های ترکیه، ایران و مالزی است که به ترتیب 65، 35 و 18 دانشگاه در این رتبه بندی دارند. وضعیت سایر کشور های اسلامی به لحاظ تعداد دانشگاه ­های حاضر در رتبه ­بندی به ترتیب تعداد دانشگاه بدین صورت است: مصر 16 دانشگاه، پاکستان 11 دانشگاه، عربستان سعودی 10 دانشگاه، تونس 5 دانشگاه، اندونزی و نیجریه 4 دانشگاه، لبنان، قطر، امارات، اردن، بنگلادش، قزاقستان هر کدام 2 دانشگاه، اوگاندا، عمان، کویت، مراکش، کامرون، الجزایر و عراق یک دانشگاه.

جایگاه دانشگاه­های ایران در دنیا اسلام و نیز در کشور در جدول زیر نشان داده شده است.

همانطور که ملاحظه می ­شود تعداد 16 دانشگاه جامع کشور در این رتبه­ بندی مشاهده می­ شود که دانشگاه ­های تهران، تربیت مدرس، شیراز، فردوسی مشهد، تبریز، شهید بهشتی، اصفهان، بوعلی سینا، مازندران، گیلان، سمنان، کاشان، رازی کرمانشاه، باهنر کرمان، یزد، و ارومیه به ترتیب قرار دارند. از دانشگاه های علوم پزشکی نیز 12 دانشگاه و به ترتیب دانشگاه علوم پزشکی تهران، شهیدبهشتی، ایران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز، مازندران، کرمان، بقیة الله، کرمانشاه و جندی شاپور اهواز قرار دارند. از دانشگاه های صنعتی نیز 7 دانشگاه و به ترتیب دانشگاه ­های صنعتی شریف، اصفهان، امیرکبیر، علم و صنعت ایران، خواجه نصیرالدین طوسی، نوشیروانی بابل و سهند در این نظام رتبه ­بندی قرار دارند.