ثبت جهانی مهرگان و عود به آینده ای نزدیک موکول شد - مجله گیتی رو

به گزارش میراث آریا، محمد حسن طالبیان در حاشیه پانزدهمین اجلاس مجازی کمیته جهانی میراث ناملموس سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو - UNESCO) با تبریک ثبت آیین و مراسم زیارت کلیسای تادئوس مقدس به جامعه ارامنه، مسیحیان ایران و جهان، فرایند رو به افزایش حضور سالانه زوار ارامنه و مسیحی از کشورهای ایران، ارمنستان، سوریه، لبنان، هلند، فرانسه، اتریش، آلمان، کانادا و دیگر کشورهای جهان برای برگزاری این مراسم را بیانگر همزیستی مسالمت آمیز اقوام و ادیان مختلف در ایران و نگاه صلح طلبانه ایرانیان در طول تاریخ عنوان کرد.

طالبیان با تشکر از مدیر پایگاه های میراث جهانی کلیساهای ایران و مسئول تهیه بخش ایرانی این پفراینده و دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی در خصوص آیین و مراسم زیارتی کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) گفت: این آیین مربوط به شهادت یکی از دوازده حواریون حضرت عیسی مسیح (ع) به نام تادئوس است که از سال 1954 تا کنون به مدت 66 سال به صورت خودجوش توسط ارامنه شمال ایران در کلیسای تادئوس (قره کلیسا) طی سه روز متوالی در مردادماه هر سال برگزار می شود.

برگزاری آیین تادئوس مقدس، گواه روشن احترام ایرانیان به پیروان ادیان الهی

مذهبی سایر ادیان الهی با حضور پیروان این ادیان از دیگر کشورهای جهان در کشوری مسلمان با امنیت کامل و محیطی امن با همکاری تمامی نهادها و دستگاه های دولتی و تلاش برای بازسازی و نگهداری بناها و آثار تاریخی این ادیان، گواه روشن احترام جمهوری اسلامی ایران به پیروان سایر ادیان الهی است.

معاون میراث فرهنگی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی با تاکید بر اینکه در جهان مسیحیت و حتی کشورهای دیگر آیین های مذهبی به ندرت با این شکوه و با این تعداد زائر از کشورهای مختلف برگزار می شود، در زمینه اهمیت ثبت این آیین گفت: برگزاری آیین مذهبی سایر ادیان الهی با حضور پیروان این ادیان از دیگر کشورهای جهان در کشوری مسلمان با امنیت کامل و محیطی امن با همکاری تمامی نهادها و دستگاه های دولتی و تلاش برای بازسازی و نگهداری بناها و آثار تاریخی این ادیان، گواه روشن احترام جمهوری اسلامی ایران به پیروان سایر ادیان الهی است.

معاون میراث فرهنگی کشور افزود: امیدواریم با ثبت این اثر در فهرست میراث جهانی شاهد حضور بیش از پیش زوار کشورهای مختلف به عنوان سفیران فرهنگی و انتقال دهندگان پیام صلح دوستی ایرانیان و احترام به همه پیروان ادیان ابراهیمی باشیم.

طالبیان با تبریک ثبت جهانی دو پفراینده مینیاتور و زیارت کلیسای تادئوس در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ابراز امیدواری کرد ثبت جهانی دو پفراینده عود و مهرگان نیز در آینده نزدیک محقق شود.

پانزدهمین کمیته جهانی میراث ناملموس سازمان علمی، آموزشی و فرهنگی ملل متحد (یونسکو - UNESCO) که به دلیل شیوع بیماری کرونا به صورت مجازی (آنلاین) برگزار می شود کار خود را از روز دوشنبه 24 آذر 99 به میزبانی جامائیکا آغاز کرده و به مدت 6 روز تا 29 آذر 99 (14 تا 19 دسامبر 2020) هر روز به صورت آنلاین از ساعت 4 تا 7 بعدازظهر ادامه دارد.

در جلسه عصر چهارشنبه (26 آذر ماه) پفراینده هنر نگارگری (مینیاتور) به صورت مشترک با کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و ازبکستان در کمیته جهانی مطرح شد و خوشبختانه پس از بررسی با رای اکثریت آرا و بدون مخالفت به عنوان پانزدهمین میراث ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

در جلسه عصر امروز (پنجشنبه 27 آذر 99) پفراینده آیین و مراسم زیارت کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) به صورت مشترک با کشور ارمنستان مطرح شد و داوران کمیته به اتفاق آرا با ثبت این آیین به عنوان میراث جهانی ناملموس بشری موافقت کردند و این آیین به عنوان شانزدهمین میراث ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو ثبت شد.

طالبیان در جریان سفر به استان گلستان با اشاره به پیشنهاد ریفر (refer) دو پفراینده جشن مهرگان و مهارت ساختن و نواختن عود توضیح داد که منظور از ریفر کردن پفراینده، ارجاع پفراینده به اجلاس بعدی یونسکو برای ثبت جهانی است. این پفراینده­ ها به دلیل اینکه به شکل مشترک با کشورهای دیگر تنظیم شده، ظاهراً ابهام هایی برای کمیته ارزیابی جهانی بر روی نقاط مشترک برگزاری این عناصر فرهنگی در کشورهای تهیه کننده پفراینده مطرح شده است، البته ایران به همراه سوریه و تاجیکستان به شکل مشترک دفاعیه های کارشناسی و فنی خود را ارائه کرده است.

تأیید گزارش ادواری 2 پفراینده میراث جهانی ناملموس در خطر ایران

عصر روز سه شنبه نیز در دومین روز برگزاری این اجلاس، گزارش ادواری اقدامات پاسدارانه جمهوری اسلامی ایران در خصوص دو پفراینده نقالی و مهارت سنتی ساخت لنج ایرانی و دریانوردی با آن در خلیج فارس که در فهرست در خطر و نیازمند پاسداری فوری ثبت شده اند، مورد بررسی قرار گرفت و تایید شد.

آثار ناملموس ایران که جهانی شده اند

آیین باستانی و کهن نوروز و ردیف های موسیقی سنتی ایران در سال 2009-1388، آئین پهلوانی و زورخانه ای، هنر نمایشی آئینی تعزیه، مهارت فرش بافی کاشان، مهارت فرش بافی فارس و موسیقی بخشی های خراسان شمالی در سال 2010- 1389، دانش سنتی لنج سازی و دریانوردی در خلیج فارس و نقالی، قصه گویی اجرایی ایرانی در سال 2011- 1390، آئین قالی شویان مشهد اردهال در سال 2012- 1391 تا پیش از آغاز دولت تدبیر و امید در یونسکو به ثبت رسید.

فرهنگ پخت نان لواش و آئین نوروز (با تکمیل پفراینده) برای دومین بار در سال 2016- 1395، هنر ساختن و نواختن کمانچه، چوگان، بازی سوار بر اسب همراه با روایت گری و موسیقی در سال 2017-1396 و ساختن و نواختن دو تار ایرانی در سال 2019- 1398 پنچ اثر معنوی ایرانیان است که از آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید تا به امروز در فهرست میراث ناملموس یونسکو به ثبت رسیده اند.

اکنون با ثبت جهانی نگارگری (مینیاتور) به گونه مشترک میان ایران، ترکیه و جمهوری آذربایجان و ازبکستان و زیارت کلیسای تادئوس مقدس (قره کلیسا) به صورت مشترک با ارمنستان، تعداد آثار ملموس ثبت شده ایران در یونسکو به 16 اثر رسید و بررسی پفراینده جشن مهرگان و مهارت ساختن و نواختن عود احتمالا به دور بعدی اجلاس موکول می شود.

ساز عود (رود) یا بربت (بربط)، سازی متعلق به کشور ایران است که در تقسیم بندی سازها، در رده سازهای زهی قرار می گیرد. این ساز که زهی زخمه ای است در خاورمیانه و کشورهای عربی یکی از محبوب ترین سازها به شمار می رود. بربط یا عود ایرانی نقش پررنگی در موسیقی ایرانی دارد. محمد رفیع اشعری یکی از متبحرترین سازندگان عود در ایران است که نقش زیادی در رواج این سازه و صادرات آن به کشورهای دیگر دارد. از سوی دیگر، ابراهیم قنبری مهر با خلاقیت هایی در شکل و شمایل عود عربی مانند کوچک تر نمودن کاسه و بلندتر کردن دسته، نسخه های جدیدی از عود را تولید و به جهان عرضه کرده است.

مهرگان یا جشن مهر یکی از بزرگترین جشن های ایران باستان بوده است که در مهرروز از ماه مهر برگزار میشده است. مهرگان پس از نوروز بزرگترین جشن ایرانیان باستان بوده است.