آنالیز کوتاه از شرایط آموزش مجازی در دانشگاه های زنجان ، گروه های آموزشی که بدون عضو ماندند - مجله گیتی رو

گروه دانشگاه خبرنگاران، اعظم ذوالفقاری منظری؛* اوایل اسفند 98 که شیوع کرونا در کشورمان به صورت رسمی اعلام شد، دانشگاه ها یکی پس از دیگری خوابگاه ها را بستند و برگزاری کلاس های درس را به صورت حضوری لغو کردند. دانشجویان را روانه شهرهایشان کردند؛ خوابگاه ها و فضاهای دانشگاهی سمپاشی و گندزدایی شد و مسئولان دانشگاه ها و وزارت علوم و همچنین وزارت بهداشت از برگزاری کلاس های دانشگاه به صورت مجازی سخن گفتند.

آنچه در تصور اولیه از کلاس مجازی به ذهن می آید، دانشجویانی است که در ساعتی تعیین(مثلا ساعت اصلی کلاس حضوری) آنلاین شوند و استاد به وسیله اینترنت درس را برای دانشجویان شرح دهد. به نظر می رسد کیفیت تدریس به اندازه کلاس های حضوری نباشد؛ اما در شرایط بحرانی، نمی توان از چنین فرصتی چشم پوشی کرد.

اما کلاس های مجازی در واقع به چه شکلی برگزار شدند؟ این سوال را از تعدادی دانشجویان دانشگاه های استان زنجان پرسیدیم و به گلایه های جالبی رسیدیم.

آنچه در این گزارش مطرح می گردد براساس مصاحبههای خبرنگار ما با تعدادی از دانشجویان دانشگاه های این استان است. بنابراین این گزارش تنها بخشی از شرایط موجود را گزارش می نماید تا برای حل این مسائل تا روزهای آینده و شروع دوباره کلاس های آموزشی فکر چاره ای گردد.

یکی از دانشجویان دانشگاه پیغام نور زنجان به خبرنگار ما می گوید: تا به امروز خبری از کلاس های مجازی پیغام نور ندیده ام.

برای آنالیز این ادعا سری به سایت دانشگاه پیغام نور زنجان زدیم. آخرین خبری که در این سایت بارگذاری شده مربوط به 19 بهمن 98 است. اما با آنالیز سایت های خبری در زنجان به خبر شروع کلاس های الکترونیکی این دانشگاه از 17 اسفند رسیدیم.

اما مدیر روابط عمومی دانشگاه پیغام نور زنجان در 10 اسفند به رسانه ها گفته بود که پوشش حداکثری آموزش مجازی کلاس های آموزشی این دانشگاه در دستور کار است. البته وی در این اخبار بر ظرفیت های آموزش ترکیبی این دانشگاه نیز تأکید نموده بود.

ظرفیت آموزش ترکیبی دانشگاه پیغام نور در زنجان اما در کانال تلگرامی که به نظر می رسد از سوی مسئولان این دانشگاه به روز رسانی می گردد، به دانشجویان ارائه شده است. آن هم با تشکیل گروه هایی در پیغام رسان های واتساپ یا تلگرام.

برگزاری کلاس در تلگرام یا واتساپ!

در این کانال، لینک گروه ها ارائه شده، اما پس از ورود به بعضی از این لینک ها متوجه شدیم یا هیچ دانشجویی در آن ها عضو نشده، یا محتوایی در این کانال رد و بدل نشده است.

یکی از دانشجویان دانشگاه زنجان نیز در مصاحبه با خبرنگار ما با اشاره به اینکه برای بعضی واحدها کلاس هایی برگزار شده و برای بعضی دیگر نه، می گوید: ما دانشجوی ارشد دانشگاه زنجان هستیم و هیچ کلاسی تا به امروز برای ما باز نشده است.

وی ادامه می دهد: دانشگاه زنجان از سامانه دانشگاه امیرکبیر برای تدریس مجازی استفاده می نماید، اما همان هم مسائل زیادی دارد.

به گفته وی بیشتر استادان دروس را به صورت فایل پی دی اف یا پاورپوینت در اختیار دانشجویان قرار می دهند و دیگر شرحی درباره درس نمی دهند. ارتباطی هم بین دانشجو و استاد، شبیه به آنچه سر کلاس رخ می دهد، صورت نگرفته است.

یکی دیگر از دانشجویان این دانشگاه نیز می گوید: سامانه ای که برای کلاس های مجازی در دانشگاه ما اختصاص پیدا نموده، بسیار محدود است و فقط چند کلاس به صورت همزمان در آن برگزار می گردد.

وی شرح می دهد: بسیاری از دروس کلاس مجازی ندارند و برای بعضی دروس هم به خاطر ماهیت خود آن درس ها، امکان برگزاری کلاس به صورت مجازی نیست.

این دانشجوی دانشگاه زنجان همچنین از اشکالات این سامانه گلایه می نماید و می گوید: کار با آن پیچیده است و گاهی اساتید هم نمی دانند چطور باید با این سامانه کار نمایند.

حبیب الله زلف خانی، معاون آموزشی دانشگاه زنجان اعلام نموده بود که زیرساخت های لازم برای اجرای کلاس های الکترونیک از اولین روز تعطیلی دانشگاه ها را نداشتند. به گفته وی، تدریس الکترونیکی ابتدا این دانشگاه برای دروس محدودی اجرا شد و قرار بود در صورت تمدید تعطیلی دانشگاه، دروس بیشتری را تحت پوشش سامانه الکترونیکی قرار دهند.

با این حال زلف خانی اعلام ننموده است که دانشجویان از چه طریقی می توانند به این سامانه الکترونیکی برگزاری کلاس ها مراجعه نمایند.

کلاس مجازی با فایل پی دی اف!

یکی از دانشجویان دانشگاه فنی و حرفه ای زنجان نیز از شرایط کلاس های مجازی گلایه دارد. او به خبرنگار ما لینک بعضی کانال هایی را که استادان برای ارائه درس ها ایجاد نموده اند، ارائه داد. در این کانال ها، چندین فایل پی دی اف یا پاورپوینت وجود دارد که دروس به صورت جلسه ای در آن ها ارائه شده است.

شکی نیست که استادان نیز برای تهیه این فایل ها وقت و انرژی خود را گذاشته اند، اما این شرایط تدریس، باعث علم آموزشی می گردد؟ کیفیت آموزش مجازی به پای آموزش حضوری نمی رسد و اکنون در شرایط ویژه ای قرار داریم که باید کمی از کیفیت آموزش عبور کنیم اما آیا دانشگاه های زنجان آماده اند از چند روز آینده، آموزش مجازی خود را از سر بگیرند؟

خبرنگار ما برای پیگیری شرایط آموزش مجازی در دانشگاه زنجان، با حبیب الله زلف خانی، معاون آموزشی این دانشگاه ارتباط برقرار کرد. وی امیدوار است که پس از اتمام تعطیلات نوروزی، کلاس های مجازی این دانشگاه دوباره از سر گرفته گردد؛ هرچند خود وی نیز معتقد است آموزش مجازی هرگز به کیفیت آموزش حضوری نمی گردد.

امیدواریم بتوانیم

او می گوید: پیش از این سابقه چندانی در آموزش مجازی نداشتیم و استادان و کارکنان ما در شرایط جدیدی قرار گرفتند. در ابتدای کار که پیش از تعطیلات بود، مسائل زیادی داشتیم و می دانستیم که این مسائل تا مدتی ادامه خواهند داشت.

زلف خانی شرح می دهد: پیش از عید برای چند درس محدود به طور اختیاری و برای تعدادی از استادان، آموزش مجازی را راه اندازی کردیم. آن موقع امیدوار بودیم شیوع کرونا فروکش کند و بتوانیم به آموزش حضوری بازگردیم، اما به نظر می رسد باید آمادگی کامل را برای روبروه با شرایط جدید و در صورت لزوم ادامه برگزاری کلاس های مجازی داشته باشیم.

به گفته معاون آموزشی دانشگاه زنجان کوشش می کنیم سامانه را به صورتی مدیریت کنیم که کلاس ها بسیار شبیه کلاس حضوری برگزار گردد؛ یعنی در زمان برگزاری کلاس صدای استاد و دانشجو به طور کامل رد و بدل گردد و امکان سوال پرسیدن برای دانشجویان نیز فراهم گردد.

با این حال او می گوید که ممکن است از بعضی استادان بخواهیم که کلاس را بدون ارتباط تصویری، و با صوت اداره نمایند. دلیل این موضوع هم اشکال در خطوط اینترنتی عنوان می نماید.

همچنین به گفته وی احتمالا کلاس ها در ساعاتی پایانی روز و شب یا پنج شنبه ها نیز برگزار گردد تا بار ترافیکی کمتری روی سامانه قرار گیرد.

زلف خانی شرح می دهد: مسلم است که این روش، جایگزین روش آموزش حضوری نیست اما در شرایط فعلی چاره ای جز توسل به این شیوه ها نداریم. با این حال پس از آنکه شرایط به حالت عادی بازگشت، کوشش می کنیم از آموزش مجازی به عنوان روش مکمل آموزش حضوری بهره ببریم.

به نظر می رسد مسائل اینترنتی متعدد و همچنین ناآشنا بودن بسیاری از استادان دانشگاه و دانشجویان با فضای مجازی و همچنین نبود سامانه های مطمئن و کارآمد برای ارائه دروس، آموزش مجازی را با چالش های جدی روبرو می نماید که در نهایت باعث می گردد، آنچه دانشجویان در نیمسال دوم تحصیلی 99-98 بیاموزند، از کیفیت علمی مناسبی برخوردار نباشد.