این ادعا که آمریکا مانع تجارت بشردوستانه با ایران نیست دروغ است - مجله گیتی رو

از سفر با تور سریلانکا به یکی از زیباترین کشورهای آسیایی سفر کنید و از شهرهای زیبای کلمبو و بنتوتا دیدن کنید.

هرچند شرکت خطوط کشتی رانی ایران پیش از این هم در فهرست تحریم ها قرار داشت، اما تحریم هایی که این هفته اعلام شد، از این منظر تازگی دارند که بر اساس فرمان اجرایی 13382 و دو برچسب اشاعه تسلیحات کشتار جمعی و مقررات تحریم های اقتصادی ایران صادر شده اند.

وزارت خزانه داری آمریکا در توضیح خود در مورد آثار این تحریم ها، به صراحت عنوان نموده است که اقدام تازه این کشور ارسال دارو و اقلام انسانی به ایران را محدود می کند. ایالات متحده مجوزها و معافیت های گسترده ای ذیل تحریم ها دارد که اجازه فروش محصولات زراعی، غذا، دارو و تجهیزات پزشکی به ایران توسط افراد آمریکایی یا غیرآمریکایی را می دهد. اما این مجوزها و معافیت ها عموما تراکنش با افرادی که ذیل فرمان اجرایی 13382 تحریم شده اند را شامل نمی شود.

بنا بر پرسش و پاسخی که در سایت وزارت خزانه داری آمریکا صورت گرفته ابعاد این تحریم و زمان شروع آن مشخص شده است. بر این اساس وزارت خارجه آمریکا، خطوط کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران (IRISL) و شرکت کشتی رانی (E-Sail) با مسئولیت محدود را طبق فرمان اجرائی 13382، که از ژوئن 2020 لازم الاجرا می شود، در لیست تحریم جای خواهد داد. این درحالی است که IRISL و E-Sail هم اکنون نیز در لیست تحریم ها جای دارند.

در این خصوص خبرنگاران مصاحبهیی با ریچارد نفیو، عضو تیم مذاکره کننده هسته ای آمریکا و کارشناس امور تحریم ها و امنیت بین­ الملل و عدم اشاعه تسلیحات در وزارت خارجه آمریکا و محقق دانشگاه کلمبیا آمریکا، تنظیم نموده که متن این مصاحبه از نظر می­ گذرد. از نفیو به عنوان طراح اصلی تحریم ­های ایران در دولت باراک اوباما، رئیس جمهوری پیشین ایالات متحده آمریکا، یاد می ­شود.

*ایالات متحده آمریکا اخیرا بانک مرکزی ایران را تحت عنوان مبارزه با تروریسم مورد تحریم قرار داد. در واقع آمریکا برچسب تحریم بانک مرکزی را به مبارزه با تروریسم تغییر داد. این تغییر برچسب چه تأثیری بر تجارت با ایران گذاشت؟

به نظرم تصمیم به تحریم های جدید هیچ تفاوتی در شرایط تجاری ایران (در مقایسه با قبل) ایجاد نخواهد کرد، چون تحریم هایی که از قبل اعمال شده بودند، این قدر شدید بوده اند که بتوانند برای بخش تجاری ایران مانع تراشی کنند، لذا تحریم های جدید شرایط را متفاوت نخواهد کرد.

در واقع این مسئله ای است که آمریکا بعد از این با آن روبرو خواهد شد، چون در واقع افراد، بخش ها و یا نهادهای ایرانی خیلی کم و معدودی باقی مانده اند که تا کنون مشمول تحریم یا متاثر از تحریم ها نشده باشند.

در عین حال اقدامات فعلی تاثیرات اقتصادی جدی خود را همچنان خواهند داشت، اما اقدامات تحریمی جدید، بیش از آن که اثرگذاری جدیدی داشته باشند، تنها به عنوان بخشی از رفتار و عملکرد سیاسی دولت آمریکا به شمار می رود.

*چند روز پیش آمریکا شرکت خطوط کشتیرانی ایران را مورد تحریم قرار داد. این شرکت پیش از این نیز تحریم شده بود و تحریم جدید با برچسب جدیدی صورت گرفت. این تغییر برچسب تحریم شرکت کشتیرانی چه تأثیری بر واردات اقلام کشاورزی، غذایی، دارویی و تجهیزات پزشکی خواهد گذاشت؟

این اقدام ممکن است تاثیرات قابل توجهی داشته باشد، چون تا پیش از این کشتیرانی ایران به عنوان بخشی از دولت ایران و نه به صورت مستقل، تحت تحریم قرار داشت و این گونه تحریم ها مانع تجارت خارجی کشتیرانی ایران نمی شد.

اما حالا تحریم های جدید برای افراد و نهادهایی که بخواهند با کشتیرانی ایران وارد روابط تجاری و اقتصادی شوند، بسیار هزینه بردار خواهد بود و در عمل شرایط را برای شرکت کشتیرانی ایران به مانند دوران و شرایط قبل از برجام خواهد کرد.

در نهایت، به گمان من، این اقدامات در مقایسه با پیش بینی های صورت گرفته، تاثیر کمتری بر تجارت بشرمحبت آمیز ایران خواهد داشت، زیرا به هر حال شرکت های حمل و نقل دیگری وجود دارند که همچنان آمادگی فعالیت با ایران و در این کشور را دارند، اگرچه امروز تعداد این شرکت ها در مقایسه با قبل کمتر شده است.

با توجه به مخاطرات بشرمحبت آمیز و فوری، آمریکا اجازه ادامه فرایند کاهشی معاملات با شرکت کشتیرانی ایران را به مدت 6 ماه به صورت تدریجی داده تا این معاملات بتدریج متوقف شوند.

البته این یک شرایط غیرمعمول و خاص است و بدین معنی است که اقدامات شتابزده و بی حساب و کتاب در دولت آمریکا می تواند به این ادعا که آمریکا مانع تجارت بشر محبت آمیز نمی شود، آسیب وارد کند.

*دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالات متحده آمریکا با تغییر برچسب تحریمها به نظر می رسد کار را برای روسای جمهوری آینده سخت می کند. چرا که این تغییر برچسبها باعث می شود اختیار برداشتن آن تحریمهایی که در اختیار رئیس جمهوری آمریکا قرار داشت از او سلب شود. نظر شما چیست؟

درست است که دولت ترامپ قصد دارد تا حذف تحریم ها را در آینده سخت تر کند و بخاطر همین نیز حالا افراد و نهادها را تحت عنوان تروریستی و علاوه بر این اشاعه دهنده هسته ای مورد تحریم قرار می دهند.

در نهایت، اگرچه رئیس جمهور اختیار قانونی را برای حذف این طرح ها و برنامه ها را صرف نظر از محتوایشان دارد، اما حذف آن ها، مشروط به این است که این طرح ها صراحتا از نظر قانون آمریکا مورد نیاز نباشند.

عبارت تحریم های مرتبط با هسته ای هیچ جایگاه قانونی در قوانین آمریکا ندارد، بلکه فقط در برجام به عنوان یک عبارت هنرمندانه به آن اشاره شده است. گروه بندی کردن و دسته بندی کردن این تحریم ها طی سال های 2013 تا 2015 خیلی منطقی و عاقلانه به نظر می رسید، اما اگر قرار بر مذاکره بر سر توافقی جدید میان ایران و دولت آینده آمریکا باشد، شاید منطقی تر این است که تعریف تحریم هایی را که ممکن است حذف شوند، گسترده تر و فراگیرتر کرد.

این حقیقت را نیز باید در نظر داشت که خیلی از مقامات آمریکایی و حامیان آن ها در خارج از مجموعه اندیشکده ها و مجامع علمی، آشکارا و به صراحت اعلام نموده اند که آن ها بدنبال تغییر ماهیت تحریم ها از مسائل مرتبط با هسته ای به موضوعات فراگیرتر و گسترده تری هستند تا این شرایط، مذاکره برای توافق جدید با ایران را سخت تر کند.

*آیا تحریمهای دیگری وجود دارد که آمریکا علیه ایران اعمال ننموده باشد؟

قریب به یقین بله وجود دارد. در حال حاضر افراد و نهادهایی همچنان هستند که تحریم نشده اند و بخش هایی هستند که تا کنون هدف تحریم قرار نگرفته اند.

البته باید در نظر داشت این که آیا چنین تحریم هایی اساسا قابل تحمیل هستند؟ و این که آیا چنین تحریم هایی در صورت اعمال، بر افزایش فشارهای ناشی از اقدامات فعلی، تاثیرخواهند داشت یا خیر؟ دو موضوع متفاوت است.

به اعتقاد من، تحریم های محدودی باقی مانده اند که هنوز بتوانند بر ایران تحمیل شوند و قدرت اثرگذاری مانند اقدامات و تحریم های قبلی را داشته باشند.